Israëls Bewijs van Eigendom

Gen. 23:3-18 is een rechtsgeldig document.

Overeenkomsten met huidig bewijs van eigendom

Er zijn veel  overeenkomsten met een huidig koopcontract van bijvoorbeeld een huis. In het document staan

• • Vorige eigenaar
  • Nieuwe eigenaar
  • Omschrijving van het bezit
  • De koopprijs
  • Officiële getuigen.

Hoe zie je ook dat het een officieel contract is? Vanaf vers 3 wordt er zo onpersoonlijk gesproken het lichaam van Sara. “Mijn dode/uw dode”. Dat is officiële taal! Pas op het einde van het hoofdstuk gaat het verhaal verder en is ze weer “zijn vrouw Sara”.

Verschil met huidig bewijs van eigendom

Het grootste verschil met een huidig eigendomsbewijs is dat Genesis 23 ook uitgebreid verhaalt hoe de koop tot stand is gebracht. Alhoewel, huidige contracten beginnen ook met “Heden verscheen voor mij…”

Een voordeel van de verhaalvorm is dat eruit blijkt dat de koop eerlijk en zonder druk tot stand is gebracht.

Wat ging eraan vooraf?

Sara is de enige vrouw van wie in de Bijbel staat hoe oud ze is geworden. Dat staat in alle commentaren. Ook in dit dus.

Hij kwam

Opvallend is dat er staat “hij kwam”. Er zijn diverse speculaties: Kwam hij van het veld?  Kwam hij naar Sara’s tent? Kwam hij rechtstreeks vanaf de berg Moria?

Volgens mij woonden ze nog steeds in Berseba en was Sara op bezoek in Hebron. Ze hadden daar lang gewoond en veel meegemaakt.

• • Een altaar gebouwd toen ze er gingen wonen (Genesis 13)
  • Strijd gevoerd om Lot te bevrijden (Genesis 14)
  • De belofte gekregen dat een eigen zoon zou erven (Genesis 15:1 ev.)
  • God sloot een eenzijdig verbond en maakte bekend wat precies het land zou zijn dat zijn nageslacht zou erven. Tegelijk vertelde Hij dat Abrams nageslacht eerst vierhonderd jaar elders zou wonen en onderdrukt zouden worden (Genesis 15)
  • Gedoe gehad met Hagar en Ismaël (Genesis 16)
  • God gaf hen andere namen, beloofde dat echt hun eigen zoon de erfgenaam zou zijn en gaf de besnijdenis als teken (Genesis 17)
  • God kwam persoonlijk op bezoek (Genesis 18)
  • De verwoesting van Sodom en Gomorra (Genesis 19)

Daarna waren ze naar Gerar getrokken en nog later woonden ze bij Berseba. Het is niet vreemd dat ze nog contacten in Hebron hadden. Toen Abraham Izaäk ging offeren, moest hij erlangs.

Maar of Sara nu in Hebron op bezoek was, of dat ze toch samen stiekem naar Hebron waren verhuisd, zonder het aan Mozes door te geven, het is opvallend dat Abraham juist hier terecht komt om het eerste stukje beloofde land te verwerven. Het is dus de plaats van het verbond en van de belofte.

Klagen, bewenen en opstaan

Hij kwam om Sara te beklagen en haar te bewenen. Dat is officieel en persoonlijk.

Abraham stond nu voor de keuze waar Sara te begraven. Dat zou ook later het graf voor hemzelf zijn. God had hier, bij Hebron, beloofd het hele land ooit aan zijn nageslacht te geven. Daarom was dit de uitgelezen plaats. 

Genesis 15:18-21 Op die dag sloot de HEERE een verbond met Abram, en zei: Aan uw nageslacht heb Ik dit land gegeven, van de rivier van Egypte af tot aan de rivier, de rivier de Eufraat: de Kenieten, de Kenezieten, de Kadmonieten, de Hethieten, enz.

Nu komt Abraham in geloof ertoe alvast een stukje van dat beloofde land te kopen.

De totstandkoming van het contract

Voor wie belangstelling heeft, volgen we vers na vers de totstandkoming van het koopcontract.

3, 4 Verzoek tot koop. Verklaring dat hij geen eigenaar was van een plaats om als graf te dienen.

5, 6 Het genereuze aanbod om een graf van een ander te gebruiken. Dat wilde Abraham niet. Hij wilde zelf een graf bezitten. Een “monument voor de toekomst”, voor zijn nakomelingen. Hij wist dat ze lang in Egypte zouden wonen.

7-9 Abraham verduidelijkt dat hij geen graf wil lenen, maar kopen. Hij spreekt tot de officiële vertegenwoordiging van de Hethieten. Efron zat er zelf tussen. Hij had ook al een concrete plaats op het oog.

Waarom een grot? Dat is een opvallend oriëntatiepunt; niet een stuk grond dat niet opvalt. Daar kunnen derden ook de paaltjes van verzetten.

10,11 In het antwoord van Efron zitten drie aspecten:

• • Hij stemt toe met Abrahams vraag
  • Hij zegt dat hij het cadeau wil geven. Niet duidelijk of hij dat echt meent, of dat hij verwacht dat Abraham geen gift zal accepteren. In ieder geval klinkt het edelmoedig.
  • Niet alleen de grot, maar ook het land hoort erbij. Dat was een wet van de Hethieten.

12, 13 Abraham weigert het aanbod als gift, maar gaat akkoord met het land erbij, maar dan wel als koop.

14-16 Efron noemt een prijs, maar brengt het zo dat het lijkt alsof het eigenlijk een gift blijft. Zo lijdt hij geen gezichtsverlies. Het maakt het voor Abraham ook praktisch onmogelijk om de prijs naar beneden te brengen. 400 zilveren sikkels is waarschijnlijk heel veel geld. Jeremia kocht een akker voor 17 zilveren sikkels. Het was voor Abraham superbelangrijk om dit graf te krijgen. Hij maakt dus geen bezwaar. In ieder geval kan er zo nooit iemand opmerkingen over maken dat hij er eigenlijk meer voor had moeten geven.

17, 18 Hier zie je duidelijk de juridische taal. De exacte omschrijving van het bezit, de verkoper, de koper en de getuigen.

Het resultaat van dit eigendomsbewijs

Eindelijk kan Abraham Sara begraven.

19,20 Daarna begroef Abraham zijn vrouw Sara in de grot op de akker van Machpela, tegenover Mamre – het tegenwoordige Hebron – in het land Kanaän.  Zo ging de akker met de grot die daarop gelegen is als een eigen graf over van de Hethieten op Abraham.

Hij is nu burger geworden van twee werelden. Aan de ene kant zag hij uit naar een hemels vaderland (Hebr. 11). Aan de andere kant was hij nu landeigenaar en ook schatplichtig aan de koning van de Hethieten.

Toen de Israëlieten in Egypte waren, hadden ze dit document in handen. Ook later tijdens de Babylonische ballingschap.