Niemand hoeft bang te zijn dat hij niet is uitverkoren!
In deze gelijkenis zijn de uitverkorenen de Joodse leiders en gelijkgezinden. Ze hebben deze uitverkiezing verworpen en zijn dus juist degenen die niet willen meedoen met het feest van het Koninkrijk van God.
De geroepenen, dat zijn de hoeren, tollenaars en heidenen. Degenen die oorspronkelijk niet voor het feest waren uitgenodigd (uitverkoren), maar uiteindelijk toch de deelnemers worden.
Als de koning in de gelijkenis rondkijkt in de feestzaal, ziet hij veel geroepenen, maar weinig uitverkorenen. Hij ziet een Nicodemus en een Jozef van Arimathea, maar verder geen Joodse elite. Hij ziet vooral hoeren, tollenaars en heidenen.
Cryptische uitspraak
De uitspraak “velen zijn geroepenen, maar weinigen uitverkorenen” is een cryptische, op het eerste gehoor paradoxale uitspraak, zoals Jezus die wel meer deed. (Laat de doden hun doden begraven). De woorden geroepenen en uitverkorenen zijn bijna synoniem. Ze betekenen beide “genodigden”. In het Grieks lijken ze ook op elkaar: klètoi en eklektoi.
Verwarring
Deze uitspraak van Jezus hebben mensen helaas vaak verkeerd geïnterpreteerd. Men begreep dan iets als “Er komen veel mensen naar de kerk, maar daarvan gaan maar weinigen naar de hemel“. Met name in Nederland, waar vanaf de 17e eeuw een hevige discussie heeft gewoed over “uitverkiezing” en “vrije wil”, is men al snel geneigd om overal waar in de Bijbel “uitverkoren” staat, dat op dit thema te betrekken. Onterecht! Meestal gaat het om uitverkoren tot een bepaalde taak. Bijvoorbeeld tot koning. Of in het geval van het volk Israël, om een voorbeeld te zijn voor de heidenvolken. In deze gelijkenis dus een deel van het volk Israël. De elite.
Bevrijding
Met de bovenstaande uitleg hoeft niemand die zijn behoud van Christus verwacht, bang te zijn dat hij “niet uitverkoren is”.
De hier gegeven verklaring heeft verder geen consequenties voor de “leer van de uitverkiezing tot zaligheid”. Het blijft zo dat God altijd de eerste is. Wel kunnen we concluderen dat er nu nergens in de Bijbel een beperking wordt gegeven aan het aantal uitverkorenen in die zin. Het idee dat God velen die Hij roept toch nog zou afwijzen omdat ze niet uitverkoren zouden zijn, stond altijd al op gespannen voet met de gelijkenis. Het kon alleen bestaan door de laatste zin uit zijn verband te interpreteren.
Persoonlijk
Zelf ben ik vooral dankbaar dat God me op een moment de werkelijke betekenis heeft laten zien van deze woorden, waarvan de onjuiste interpretatie voor zoveel verwarring heeft gezorgd. Ook bij mezelf was deze tekst altijd ergens blijven knagen. Toen ik het ontdekte, was ik er echt een beetje ondersteboven van.
Later bleek dat ook anderen de juiste betekenis hebben ontdekt van “Velen zijn geroepenen, maar weinigen uitverkorenen”. Helaas is het misverstand nog steeds wijdverbreid.
