De Drie-eenheid begrijpen

Nicea

Dit jaar vieren we de 1700ste (!) verjaardag van het Concilie van Nicea. Kerken over de hele wereld organiseren diverse vieringen en bijeenkomsten om deze herdenking te vieren en de eenheid binnen het christendom te versterken.

Het belangrijkste besproken punt was de Goddelijkheid van Christus. Een belangrijke stap naar de leer van de Drie-eenheid: Vader. Zoon en Heilige Geest. Dit is de officiële leer van alle christelijke kerken geworden. 

Wiskunde

Joden, Moslims en ook Jehova’s getuigen vinden dit een onvergeeflijke dwaling. Volgens hen geloven Christenen in drie goden. 1+1+1 = 1, dat is toch niet logisch?!

Wat moeten we daarover denken?

Om te beginnen klopt de formule 1+1+1=1 niet voor dingen en mensen, maar wel voor bijvoorbeeld vlammen en golven. Als je drie vlammen samenbrengt, wordt het één vlam. Drie golven die samenkomen maken één grote golf.

Dit is mijn antwoord:

Ga eerst een boek lezen over kwantum fysica!‘ 

Dat gaat dus over de allerkleinste onderdeeltjes van de schepping.

Bijvoorbeeld 

Probeer dat te begrijpen.

(Ik kan vast meedelen dat het tot nu toe nog geen mens is gelukt om kwantum fysica te begrijpen! Mensen kunnen het gedrag van die kleinste onderdeeltjes beschrijven en ook gebruiken. Maar begrijpen en voorstellen? Nee!)

Als je het allerkleinste van de schepping al niet kunt begrijpen, hoe dan de Schepper zelf?!

Hij zegt Zelf (Jesaja 55:8,9) 

Want Mijn gedachten zijn niet uw gedachten, en uw wegen zijn niet Mijn wegen, spreekt de HEERE. Want zoals de hemel hoger is dan de aarde, zo zijn Mijn wegen hoger dan uw wegen en Mijn gedachten dan uw gedachten.

Alles wat God ons over Zichzelf heeft geopenbaard in Zijn Woord is waar, zelfs als het tegenstrijdig lijkt.

Bijvoorbeeld

Ik en de Vader zijn Één. (Johannes 10:30)
Mijn Vader is meer dan Ik (Johannes 14:28)
De Geest, Die van de Vader uitgaat (Johannes 15:26)
De Geest van Jezus Christus (Filippenzen 1:19)

Alles wat we verder over God bedenken, hoe logisch het ook lijkt, schiet te kort door ons beperkt verstand. Ook met de term ‘Drie-eenheid’ moeten we oppassen. Die komt niet in de Bijbel voor. Mogelijk een benadering, maar niet de ‘echte werkelijkheid’ over God.

Toegegeven, er zijn mooie liederen over gemaakt…

 

En schilderijen…

Schilderstuk boven de preekstoel van de Maria van Jessekerk in Delft

Samenvattend

Elk idee over God, wat begrijpelijk is, daar weet je zeker van dat het door mensen is bedacht en niet waar is.

Een idee over God dat onbegrijpelijk is en onlogisch lijkt, dat kan waar zijn!

Het wonderlijke leven van Michael Faraday

Dit is een meer uitgebreid verhaal over Michael Faraday. Voor een samenvatting, zie mijn video Door het geloof heeft Michael Faraday ons elektriciteit gegeven

Naast diverse andere ontdekkingen, heeft deze onderzoeker het principe ontdekt waardoor we een dynamo kunnen maken. Hiermee werken alle elektriciteitscentrales. Wij kunnen dus zondermeer vaststellen dat Michael Faraday ons elektriciteit heeft gegeven.

Alleen, als je dat tegen hemzelf had gezegd, had hij vast geantwoord: ‘Helemaal niet!’, ‘God heeft elektriciteit gelegd in zijn mooie schepping, en ik ben Hem dankbaar dat Hij het aan mij gegeven heeft om te ontdekken hoe we die kracht nuttig kunnen gebruiken.

Zijn jeugd

Michael Faraday werd in 1791 geboren in een arm Engels gezin. Zijn vader was ziekelijk en is tamelijk jong overleden. Dit gezin was lid van een kleine afgescheiden kerk in Engeland en Schotland, de “Sandemanians”. Daar is Michael zijn hele leven trouw aan gebleven. Met 13 jaar haalde zijn moeder hem van school om te gaan verdienen. Het werd werk bij een kantoorboekhandel en uitgever in de buurt.

Boeken en tijdschriften bezorgen bij klanten. Later leerde hij zelf om boeken te binden. Maar hij ging ze ook lezen, vooral over scheikunde en natuurkunde. Als er proefjes in stonden, probeerde hij ze zelf.

De invloed van de dichter

Isaac Watts (National Portrait Gallery London)

Eén ander boek sprak hem ook heel erg aan. Dat was een boek van Isaac Watts. Hij is de dichter van bekende christelijke liederen, zoals ‘Joy to the World’, ‘When I Survey the Wondrous CrossAls ik het wond’re kruis aanschouw’ en ‘O God, Our Help in Ages Past – O God, die droeg ons voorgeslacht’.

Het boek wat Faraday ter harte nam, was The Improvement of the Mind. Over hoe je je verstandelijke talenten kunt ontwikkelen. Er stonden tips in als:

    • Houd een dagboek bij van wat je hebt geleerd – dat is hij direct gaan doen.
    • Trek geen snelle conclusie, maar bedenk een experiment of gebeurtenis, die je conclusie kan bevestigen of ontkrachten – dat maakt van iemand een wetenschapper.
    • Probeer in contact te komen met mensen die je verder kunnen brengen.

De invloed van de wetenschapper

Sir Humphry Davy

Bij het laatste advies ging Michael voor goud. De topwetenschapper uit die tijd was Sir Humphry Davy. Deze onderzoeker heeft onder meer verschillende chemische elementen vrijgemaakt, die nu gebruikt worden in de industrie en die prijken op de etiketten van voedingssupplementen. Hij heeft ook voor het eerst laten zien dat je met elektriciteit licht kunt maken.

Faraday ging naar lezingen van Davy, die hij hield in zijn buurt, in Londen. Van die lezingen maakte hij aantekeningen met grafieken erbij. Daar maakte hij bij zijn werkgever een mooi boek van en stuurde dat op naar Davy, met de vraag of hij misschien zijn assistent kon worden. Na een tijdje werd hij inderdaad aangenomen.

Reis en (on)geloof

Michael ging wel erg twijfelen aan het geloof dat hem thuis was bijgebracht. Humphry Davy leek het levende bewijs dat iemand goed en groot kon worden, zonder in Christus te geloven.

Toen nam Davy hem mee op een reis van 18 maanden door Europa, langs alle grote geleerden van die tijd. Een geweldige ervaring! Tijdens de reis leerde hij Davy beter kennen. Deze geleerde man bleek privé arrogant, grof, onvriendelijk en soms oneerlijk te zijn. Terug in Engeland was Michael dankbaar om weer onder de eenvoudige gelovigen van zijn familie en kerk te zijn. Toen deed hij belijdenis voor de gemeente. Hij trouwde ook met Sarah Bernard, de dochter van een ouderling.

Ontwikkelingen

In het jaar na de reis presenteerde Davy zijn belangrijkste uitvinding, een veilige gaslamp voor mijnwerkers. Tot dan konden alle lampen die er waren mijngas tot ontploffing brengen. Dit kostte vele mijnwerkers het leven. In het begeleidende document vermeldde hij dat hij “veel dank verschuldigd was aan zijn assistent Mr. Michael Faraday”.

Michael Faraday

Uitgangspunten

Faraday liet zich bij zijn onderzoek leiden door een vaste overtuiging.

Het heeft God behaagd om in Zijn schepping te werken met wetten. Hoe wonderbaarlijk vind ik de eenvoud van de natuur als we haar wetten op de juiste manier interpreteren.

En

God heeft de krachten van de natuur altijd bedoeld voor ons goed en daarom geven ze een kans om ons leven te verbeteren. Om in te gaan op die bedoeling van God, moeten we proberen om de structuur van de schepping te doorgronden. Daarmee verheerlijken we ook de Schepper. Want het boek van de natuur, dat wij moeten lezen, is geschreven door de vinger van God.

Ontdekkingen

Op het gebied van natuur- en scheikunde heeft Michael Faraday verschillende ontdekkingen gedaan, maar die met elektriciteit hebben de wereld het meest veranderd.

Motor

In 1821 heeft Faraday de elektromotor uitgevonden. Beweging door elektriciteit dus. Echt een kans, die de Schepper in Zijn schepping had gelegd.

De demo van Faraday zag er iets anders uit, want in die tijd had je nog niet zulke handige kleine batterijtjes. Hij gebruikte een magneet, die dreef in een bak met het vloeibare metaal kwik.

Werking

Er loopt een elektrische stroom door het magneetje. Die komt van het draadje vanaf de zijkant en loopt naar het schroefje in het midden. Daardoorheen gaat de stroom weer terug naar de batterij. Het magnetisch veld van het magneetje en het magnetisch veld van de stroom duwen en trekken aan elkaar, zodat het magneetje gaat draaien. Net als een draaimolentje in een speeltuin.

Humphry Davy kon het niet uitstaan dat zijn assistent, niet hijzelf, zo’n belangrijke uitvinding had gedaan. Hij zette hem voorlopig op klussen die niets met elektriciteit te maken hadden.

In die tijd ontdekte hij onder meer benzeen, een chemische stof, die we nu gebruiken om plastic, rubber, verven, lijmen, was, nylon, oplosmiddelen, pesticiden en geneesmiddelen te produceren.

Zo vestigde de assistent zijn reputatie als zelfstandig onderzoeker. Na enkele jaren kon hij Davy opvolgen als professor.

Batterijen batterijen

Met de toepassing van die elektromotor wilde het eerst nog niet zo vlotten. Dat kwam vooral doordat er nog geen manier bestond om genoeg elektriciteit op te wekken. Alle elektriciteit kwam uit grote, zware en snel uitgeputte batterijen.

Hier zie je hoe het er toen aan toeging. Humphry Davy demonstreert voor een groot publiek hoe je met elektriciteit ook licht kunt maken. Uit de vloer komen eenvoudig twee draden. Die gaan naar een kelder met honderden batterijen, die ook ook nog eens door verschillende mensen in de gaten worden gehouden en vervangen als het nodig is. Allemaal voor dat ene lampje!

Dynamo

Beweging maken door elektriciteit kon dus. Faraday was ervan overtuigd dat het dan ook mogelijk zou zijn om door beweging elektriciteit te maken. God liet Zijn schepping toch regeren door mooie wetten! In 1831 kwam de grote ontdekking. Na tien dagen experimenteren en intens nadenken lukte het hem!

De eerste dynamo. Gemaakt door de Fransman Pixii.

Dit is dus het principe van de dynamo (inductie heet dat). Toen dit ontdekt was, had binnen een jaar een instrumentenmaker een apparaat gemaakt dat stroom leverde als je aan een kruk draaide.

Als je aan een kruk kunt draaien, kun je er ook een windmolen opzetten. Of een watermolen, of een stoommachine. Of een stoomturbine, die wordt aangedreven door kolen, olie, gas, biomassa, kernenergie, of wat er nog uitgevonden gaat worden om stoom te maken. Alle elektrische centrales werken op deze manier!

Toepassing

Nu elektriciteit op grote schaal kon worden opgewekt, konden onderzoekers en uitvinders hun gang gaan om nieuwe toepassingen te bedenken. Naast de elektromotor en elektrisch licht de telegraaf, telefoon, radio, televisie, computer, mobieltje, koelkast, koken, etc., etc.

Theorie

Faraday was wetenschappelijk onderzoeker. Het maken van elektromotoren en dynamo’s liet hij aan anderen over. Hij plaatste wel de verschijnselen in een theoretisch kader. Een door God geschapen natuurwet.

Elektromagnetisme

Elektriciteit en magnetisme waren twee kanten van hetzelfde.  Overal, ook in een vacuüm, zijn elektromagnetische velden aanwezig. Daar kreeg hij eerst weinig bijval voor, maar hij had gelijk!

Licht en zwaartekracht

Hij zag licht ook als een elektromagnetisch verschijnsel. In 1845 wist hij aan te tonen dat dat inderdaad zo is. Hij probeerde ook zwaartekracht onder diezelfde noemer te brengen. Dat is hem niet gelukt.

Een troost, Albert Einstein lukte het 100 jaar later ook niet, ondanks dat hij er veel tijd aan besteedde. En nu, duizenden wetenschappers later, is het nog niet gelukt! Misschien gaat God het ooit geven aan een onderzoeker die het even waard is als Michael Faraday.

Zijn leven als christen

Inmiddels was hij door zijn ontdekkingen heel beroemd geworden. Hij bleef ook actief lid van zijn gemeente. Verschillende periodes was hij ook lerend ouderling en bezocht hij gemeenteleden. Soms kwamen wetenschappers uit nieuwsgierigheid naar zijn kerkje.

Het botste ook weleens. Op een zondag bleef zijn plaats in de ouderlingenbank leeg. Toen de oudsten hem later vroegen wat daarvan de reden was, antwoorde hij: ‘Koningin Victoria had me op het paleis ontboden voor een diner’. Dat vonden ze geen geldige reden en hij werd voor een tijd uitgesloten van het Heilig Avondmaal. Hij aanvaardde dat in nederigheid.

Adel en kinderen

Faraday sloeg het aanbod om in de adelstand te worden verheven af. Hij wilde geen Sir Michael Faraday heten. Hij stelde er meer belang in om kinderen enthousiast te maken, net zoals hijzelf in zijn jeugd. Daarom begon hij om met elke kerst een lezing met proefjes te geven voor kinderen. Engeland zou Engeland niet zijn als dat geen traditie was geworden. Tot op de huidige dag.

Kerstlezing voor kinderen (en hun ouders)

Gifgas en vuurtorens

Toen de regering hem vroeg om mee te werken aan de ontwikkeling van gifgas voor de Krimoorlog, weigerde hij. Hij besteedde wel veel tijd en moeite aan het verbeteren van de vuurtorens in Engeland, hoewel dat niet direct in het verlengde van zijn onderzoek lag.

Pensioen

Toen hij op zijn oude dag vergeetachtig werd en zijn werk niet meer kon doen, bleek dat hij niets had gespaard. Hij had alles gegeven aan de ondersteuning van zijn familie en van behoeftige gemeenteleden. Dat was ook de regel in zijn gemeente. Het koninklijk huis gaf hem toen gratis levensonderhoud en een huis om in te wonen op het terrein van paleis Hampton Court, buiten Londen. Welverdiend!

Het huis van Michael Faraday en zijn vrouw op het terrein van paleis Hampton Court

Door het geloof heeft Michael Faraday ons elektriciteit gegeven

De Engelse onderzoeker Michael Faraday (1791-1867) was een gelovig en bescheiden man. Hij is nooit erg bekend geworden. Toch hebben we veel aan hem te danken! Hij heeft gezorgd voor de doorbraken waardoor elektriciteit is veranderd van een speeltje voor onderzoekers in een kracht waar iedereen veel nut van heeft. Zijn geloof speelde bij die ontdekkingen een beslissende rol. Dit was voor mij een grote verrassing, toen ik het opwekken van elektriciteit ging uitzoeken, vanwege een vraag van een kleinzoon.

Bekijk mijn video (5:19)!

Meer weten over Michael Faraday en zijn ontdekkingen? Lees het artikel  Het wonderlijke leven van Michael Faraday

Psalm 29 – Een elektrische psalm

Psalm 29
Gods Majesteit in het Onweer
Door de eeuwen heen heeft God zijn kracht en majesteit laten zien in het onweer, een elektrisch verschijnsel.
Hij heeft ook iets van die kracht, de elektriciteit, gegeven aan de mensen (Psalm 29:11)
Hij heeft dat gedaan via Michael Faraday (1791-1867), een onderzoeker met een bijzondere levensgeschiedenis.
Michael Faraday geloofde dat ‘God Zijn schepping mooi had gemaakt en altijd heeft bedoeld voor ons goed. Onderzoek van die schepping geeft ons daarom een kans om ons leven te verbeteren’. Faraday vond zo’n kans!
Hij ontdekte het principe van de elektromotor en ook hoe je elektriciteit kunt opwekken door een dynamo/generator. Zo werken fietsdynamo’s, alle elektrische centrales en windmolens.
Door die ontdekkingen veranderde elektriciteit van een speeltje voor wetenschappers tot iets waar alle mensen nut van hebben.
Dat nut groeit nog steeds! Kijk maar naar alle elektrische lampen, apparaten, mobieltjes en auto’s die we nu gebruiken.

De God van de Farao

In het boek Exodus lezen we hoe de HEERE zijn volk heeft bevrijd uit de macht van de farao, de despoot van Egypte. Wat voor beeld zou deze man hebben gehad van deze God? In de hoofdstukken 5 t/m 12 worden we daarbij meegenomen. Hiermee wordt voor ons, de lezers, ook duidelijk wie Hij is.

‘HEERE’ is de oude aanduiding van de ENE God. In dit artikel zullen we verder JHWH gebruiken, naar het Hebreeuwse woord

Behalve ‘HEERE’ wordt die naam ook uitgesproken als ‘de Heer’, ‘de Eeuwige’, of ‘de Ene’.

Hoe het begon

Wie is JHWH, naar Wiens stem ik zou moeten luisteren door Israël te laten gaan? Ik ken JHWH niet en ik zal Israël ook niet laten gaan.‘ 

Aldus de farao toen Mozes hem voor het eerst meedeelde dat JHWH wilde dat hij Zijn volk moest laten gaan.

Hoe het verder ging

Niet veel bijzonders

moet hij gedacht hebben na de eerste twee rampen (Ex. 7:8-8:15). Zijn magiërs hadden gedemonstreerd dat zij het ook konden. Weliswaar op veel kleinere schaal en ongetwijfeld door trucs, maar dat was wel een geruststelling.

Het werd anders na muggenplaag. ‘Dit is de vinger van God’, waarschuwden de magiërs (Ex 8:19). Hij luisterde niet naar ze. Maar inmiddels was het wel duidelijk. Die JHWH was een macht,

als één van de Egyptische goden.

Egyptische goden - Rijksmuseum voor Oudheden, Leiden

De rampen die volgden hadden meer dan één doel

    • De farao en Egyptenaren steeds meer onder druk zetten om de Israëlieten te laten gaan.
    • De farao net zo te behandelen als hij de Israëlieten had gedaan. Als een slaaf. (Mijn artikel daarover).
    • Om te laten zien dat de God van Israël veel meer is dan de Egyptische goden (Exodus 12:12). 
De zonnegod Ra beeldde men af als een mens met de kop van een valk en daarop de zonneschijf

De negende ramp, duisternis, lijkt voor ons alleen hinderlijk. Niet zo erg als de andere rampen. Voor de Egyptenaren was dat anders. De zonnegod Ra was de belangrijkste godheid van Egypte. De farao noemde zichzelf een zoon van Ra. Door het in Egypte drie dagen donker te maken, terwijl het licht bleef voor de Israëlieten, liet JHWV zien dat Hij hoger is dan de hoogste Egyptische god.

Zie ook mijn ludiek artikel De goden van Egypte en Mozes.

De conclusie van de farao zal dan ook ongetwijfeld geweest zijn:

Een god, die sterker is dan de Egyptische goden.

Als laatste kwam de grootste ramp. Alle eerste zonen, de opvolgers, stierven. 

Nu wilde hij alleen maar van dat volk en van die god verlost zijn. ‘Ga weg! en ‘Zegen ook mij!‘ (Ex. 12:31,32)

Sombere farao denkt na over wat hem is overkomen

Hoe het afliep

Op het moment dat hij toe had moeten geven, voelde hij zich daar te sterk, trots en vastberaden voor. Daardoor waren hem en zijn Egyptenaren erge rampen overkomen. Daardoor ook had het kunnen gebeuren dat de Israëlieten, in plaats van drie dagen in de woestijn te gaan bidden, helemaal waren ontsnapt. Vooral de laatste keer, toen hij na alles, toch zijn leger op hen afgestuurd had om ze bij de Rode Zee terug te halen. Hoe had hij het kunnen doen?!

Die god van Israël had de gedachten van hem, de machtige, goddelijke, farao zo beïnvloed dat hij een werktuig was geworden om het doel van die god te bereiken. Hij was een slaaf geworden onder zijn commando.

Dat lag ver buiten de macht van de goden die hij aanbad. Dan moest die god niet alleen maar sterker zijn, maar van een heel andere categorie dan zijn goden.

Een God, heel anders dan de goden!

Farao ziet het licht

Zou hij deze conclusie inderdaad getrokken hebben? Of toch niet?

In Exodus 7:5, helemaal aan het begin van de confrontatie, zegt God tegen Mozes: ‘Dan zullen de Egyptenaren weten dat Ik de JHWH ben, als Ik Mijn hand over Egypte uitstrek en de Israëlieten uit hun midden wegleid’.

De JHWH
de ENE
IK BEN DIE IK BEN
Die God, anders dan de goden.

Dus wel!

Psalm 131 kaart

Toelichting

Beeld

Bij het zoeken in mijn fotoverzameling naar een passende afbeelding voor de kaart, liep ik deze tegen het lijf. Ooit bij een kennis aan de muur zien hangen.

Tekst

Dit is een eigen vertaling. Ik heb geprobeerd om de bedoeling weer te geven, zoals iemand het nu op zou kunnen schrijven. Dat wil niet zeggen, dat ik hem beter vind dan welke officiële vertaling dan ook. Vanuit dezelfde tekst zijn altijd meerdere vertalingen mogelijk. Voor kerk en studie prefereer ik een vertaling die, als er verschillende interpretaties mogelijk zijn, dit aan de lezer overlaat. Die op deze kaart vult dat juist voor je in.

In deze vertaling heb ik het woord ‘ziel’ wegvertaald. Het is een ervaringsfeit en zeker bijbels, dat een mens meer is dan alleen een lichaam. Maar in oude tijden was het gebruikelijk om over ‘je ziel’ te spreken als wij ‘jezelf’ zeggen. Ook waren er uitdrukkingen als ‘mijn ziel verblijdt zich’ en ‘mijn ziel weet dat’. Nu zeg je iets als ‘ik voel me blij’ en ‘ik ben me ervan bewust’.

De hoeksteen van deze psalm

In het Hebreeuws hebben letters een getalswaarde. Een woord heeft dan de getalswaarde van al zijn letters bij elkaar opgeteld. Er zijn heel wat psalmen waarbij het aantal woorden van de psalm precies gelijk is aan de getalswaarde van het kernwoord. In dit geval is dat aantal 30. Het kernwoord is ‘hoop‘ of ‘verwacht‘.

Dat woord staat aan het begin van de laatste zin. Daarmee fungeert het als een soort hoeksteen, waarop de hele psalm rust. Daarom heb ik de letters van die woorden groter gemaakt dan de andere.

Alleen door onze hoop en verwachting op de HEER te stellen, kunnen we tot die innerlijke, kinderlijke, rust komen.

C.H. Spurgeon: ‘Dit is een van de kortste psalmen om te lezen, maar een van de langste om te leren‘.

Israël is een Leeuw!

Veel mensen zijn geschokt door hoe Israël zich gedraagt in het Midden Oosten. Als reactie op aanvallen vanuit buurlanden, slaat de Joodse Staat ongelofelijk hard terug. ‘Buiten proportioneel’, ‘verschrikkelijk’, ‘onaanvaardbaar’, zijn duidingen waar je niet lang naar hoeft te zoeken in de dagelijks nieuwsberichten.

Er is ook de categorie oorlogspropaganda. Elke oorlogvoerende partij heeft er belang bij om de tegenstander zo wreed mogelijk voor te stellen. Dan vallen termen als ‘uithongeren’ en ‘genocide’. En natuurlijk worden alleen onschuldige kinderen getroffen. Sommigen zijn maar al te graag bereid om de ergste overdrijvingen en verzinsels vanuit Palestijnse kant direct te geloven.

Niettemin, de nietsontziende kracht waarmee Israël zijn aanvallers aanvalt is ongekend! Nog nooit in wereldgeschiedenis is het vertoond dat een land naar diverse kanten juist de leiders van zijn tegenstanders weet te doden.

In het verleden werden de Joden door de volken vaak gezien als honden om tegen te trappen. Of als katjes om te verzuipen. Ergens verwachten we nu nog dat de Joodse Staat zich nederig, of in ieder geval netjes, gedraagt. De waarheid vanuit de Bijbel vinden we in de profetieën van Jacob, Bileam en Micha. Hier komen ze:

Jacob: (Genesis 49:9)

Juda is een leeuwenwelp;
van je prooi ben je opgestaan, mijn zoon.
Hij heeft zich gekromd, zich als een leeuw neergelegd,
als een leeuwin; wie zal hem doen opstaan?

Bileam: (Numeri 24:8,9)

God heeft hem uit Egypte geleid;
Hij is hem als de hoorns van een wilde os.
Hij zal heidenvolken, zijn tegenstanders, verslinden;
hun beenderen zal hij breken,
en met zijn pijlen doorboren.

Hij kromt zich, hij legt zich neer
als een leeuw, als een leeuwin; wie zal hem doen opstaan?
Wie u zegent, is gezegend,
wie u vervloekt, is vervloekt!

Micha: (Micha 5:7,8)

Ja, het overblijfsel van Jakob zal onder de heidenvolken zijn, 
te midden van veel volken,
als een leeuw onder de dieren van het woud,
als een jonge leeuw onder de schaapskudden,
die, wanneer hij erdoorheen trekt, vertrapt en verscheurt,
en er is niemand die redt.
Uw hand zal verhoogd zijn boven uw tegenstanders
en al uw vijanden zullen uitgeroeid worden.

In de tijd van David leek Israël ook op een leeuw, die de omliggende landen verslond.

Nu maken we weer mee dat Israël zich gedraagt als ten tijde van David. Dit in overeenstemming met de profetieën van Jacob, Bileam en Micha. Opmerkelijk! We leven in een heel bijzondere tijd!

Vragen die op kunnen komen bij deze stelling

Mag je deze profetieën wel op onze tijd toepassen?

Mijn antwoord:

Je mag een profetie altijd toepassen als er gebeurt wat er is voorzegt. Zo hebben de evangelieschrijvers het gedaan!

Enkele voorbeelden

Mattheüs 2:15 En hij (Jozef met Maria en Jezus) bleef daar tot de dood van Herodes, opdat vervuld werd wat door de Heere gesproken is door de profeet: Uit Egypte heb Ik Mijn Zoon geroepen.
Dit refereert aan Hosea 11:1, wat in eerste instantie doelt op het volk Israël, dat God uit Egypte bevrijdde.

Handelingen 4:24,25 En toen zij dat gehoord hadden, verhieven zij eensgezind hun stem tot God en zeiden: Heere! U bent de God Die de hemel en de aarde en de zee gemaakt hebt, en alle dingen die erin zijn, en Die bij monde van David, Uw knecht, gezegd hebt: Waarom woeden de heidenvolken en bedenken de volken wat inhoudsloos is? Dit is een citaat van Psalm 2:1.

In beide gevallen kun je zeggen dat de gebeurtenissen in het Nieuwe Testament een vervulling zijn van wat de geciteerde profetie. Niet de complete vervulling.

Kan het gedrag van Israël op dit moment, onder leiding van Netanyahu, dan niet moreel verwerpelijk zijn?

Mijn antwoord:

Moreel rechtvaardig of verwerpelijk staat los van de vervulling van de profetieën. Laten we het maar vergelijken met koning David.

De profetie: Samuel had David tot koning gezalfd (1 Sam. 16:13) op een moment dat hij alleen maar met schapen bezig was.

De vervulling: Na veel verwikkelingen werd David inderdaad door het hele volk tot koning aangesteld (2 Sam 5:3).

Als koning heeft David onder meer

    • Israël rust gegeven van zijn vijanden.
    • Het land tot een eenheid gesmeed.
    • De nakomelingen van zijn oude rivaal Saul heel goed behandeld. Dit in tegenstelling tot het gebruik om zulke potentiële tegenstanders preventief uit te roeien.
    • Overspel gepleegd en daarna een moord.
    • Minstens één oorlogsmisdaad gepleegd. Hij liet krijgsgevangenen doden (2 Sam. 8:2).
    • Tussendoor liederen geschreven die door de eeuwen heen populair zijn gebleven.

Uiteindelijk mocht David geen tempel voor de HEER bouwen omdat hij veel bloed had vergoten (1 Kr. 22:8).

Dit alles staat los van het feit dat de profetie van Samuel dat David koning zou worden helemaal is vervuld!

Het Hart van de Farao

Een beetje zielig‘ zei mijn kleinzoon Abbe.
We hadden net gelezen dat God het hart van de farao ‘verhardde’ zodat hij niet toegaf om de Israëlieten te laten gaan en dat hij daardoor een hele serie rampen over zich heen kreeg (Ex. 7:3-5). Ik had gevraagd wat hij er van vond.

Deze passage in de Bijbel heeft niet alleen Abbe, maar ook veel (andere?) theologen voor een raadsel geplaatst. Hoe kan God iemand straffen voor iets waar hij niets aan kon doen? Dat is toch onrechtvaardig?!

Toch is volgens mij het antwoord eenvoudig:

God maakte de farao tot slaaf!

Hij en zijn voorouders hadden een heel volk tot slaaf gemaakt (Ex. 1:11). Die Israëlieten hadden niets meer te willen. Ze mochten alleen doen wat deze grote slavenhouder bepaalde. Toen ze van hem een onmogelijke opdracht kregen, werden ze ervoor gestraft dat ze die niet konden uitvoeren  (Ex. 5:14). God betaalde de farao dus terug met gelijke munt. Ik kan dat niet zielig vinden.

De tekst

Kun je dit antwoord uit de Bijbeltekst halen? Zeker! We moeten wel kijken naar de Hebreeuwse grondtekst. In de vertalingen is het niet zo goed te zien. Wat in de SV vertaald is met ‘verstokken‘, ‘verzwaren‘, in de HSV met ‘verharden‘, ‘onvermurwbaar maken‘ en in de NBV met ‘onverzettelijk maken‘, ‘hardnekkig maken‘ komt van drie woorden, kasjáh, kaveed en chazák. Ze hebben elk hun eigen speciale betekenis en toepassing in dit Bijbelgedeelte. We gaan ze één voor één behandelen.

Tichelstenen maken

Kasjáh

Het Hebreeuwse woord kasjáh (קשה) betekent ‘zwaar‘ in de zin van ‘moeilijk‘, ‘hard‘.

Dit woord vinden we eerst in Exodus 1:14: ‘Zij (de Egyptenaren) maakten het leven bitter voor hen (de Israëlieten) door hen zwaar werk te laten verrichten met leem en bakstenen, en door allerlei werk op het veld…

Vervolgens in Exodus 6:8: ‘Zo sprak Mozes tot de Israëlieten (dat God hen zou verlossen), maar zij luisterden niet naar Mozes door hun moedeloosheid en de harde slavenarbeid‘.

Dan staat er in Exodus 7:3: ‘Maar Ík zal het hart van de farao verharden en Mijn tekenen en Mijn wonderen in het land Egypte talrijk maken‘.

Eerst maakte de farao het werk van de Israëlieten hard, als antwoord maakte God het hart van de farao hard.

Het is vaker opgemerkt dat er eerst steeds staat dat de farao zelf zijn hart verhardde, maar vanaf de zesde plaag: ‘de HEERE verhardde het hart van de farao‘. God gaf hem zelfs eerst nog de keus wat hij zou doen, maar op een moment was het over. Hij kon toen alleen nog maar doen wat God voor hem bepaalde. Slaafgemaakt!

Kaveed

Het woord kaveed (כבד) betekent ook ‘zwaar‘,  ‘gewichtig‘. Van daaruit ook ‘niet te verplaatsen‘. ‘Onverzettelijk‘ dus.

Dit woord heeft in het verhaal hetzelfde effect als het vorige, maar geeft ook weer nieuwe informatie.

Toen Mozes en Aaron voor het eerst vroegen om het volk een paar dagen vrij te geven, was de reactie van de farao om ze juist meer slavenwerk te geven. Exodus 5:9: ‘Het werk moet zo zwaar op die mannen drukken dat zij dat blijven doen en geen aandacht schenken aan leugenachtige woorden‘.

Edward_Poynter - Israel in Egypt 1867

Exodus 10:1: ‘Daarna zei de HEERE tegen Mozes: Ga naar de farao toe, want Ík heb zijn hart en het hart van zijn dienaren onvermurwbaar gemaakt, zodat Ik deze tekenen van Mij in zijn midden kan verrichten‘.

Zwaar‘ en ‘onvermuwbaar‘. Daar zou je niet zo gauw hetzelfde Hebreeuwse woord achter zoeken. Toch staat in beide gevallen kaveed!

Opmerkelijk. De bedoeling van de farao was dat het volk geen aandacht zou schenken aan de oproep ‘laat mijn volk gaan!’ Nu zorgde God ervoor dat hij het zelf niet deed. Door eenzelfde actie: verzwaren. Niet alleen hij, maar ook zijn dienaren, die de Israëlieten mishandelden, werden zo slaafgemaakten van God.

Hoe zou de farao zich toen gevoeld hebben met zijn ‘verzwaarde‘ hart? Als een zombie?

Hij moet zich geweldig gevoeld hebben! Dat kunnen we opmaken uit het derde woord.

Chazák

Chazák (חזק) betekent ‘sterk‘, ‘krachtig‘. Als het betrekking heeft op een hart, heeft het de betekenis van ‘standvastig‘, ‘vastberaden‘.  In de loop van het verhaal wordt dit woord steeds meer gebruikt, in plaats van kasjáh en kaveed. Tegen het eind, na de plaag van de sprinkhanen, staat er steeds dat God het hart van de farao chazák maakte (Ex 10:20, 10:27, 11:10, 14:4, 14:8, 14:17). 

In elk ander verband in de Bijbel heeft dit woord chazák een positieve betekenis: ‘Sterk‘, ‘geweldig‘. Dat is precies wat een despoot, zoals deze heerser over Egypte, wil zijn. Waar God straks Jozua steeds moest aansporen: ‘Wees sterk en moedig’ (Deut 31:6, Joz 1:6,7, 1:18), kreeg de farao dit cadeau!

Dat is humor. God maakte de farao een slaaf door hem sterk te maken!

In de blog De God van de Farao ga ik in op de conclusies die de Egyptenaren (en wij?) na afloop hadden kunnen trekken.

Heb je al een idee daarover?

De Goden van Egypte en Mozes

In het oude Egypte werden duizenden goden vereerd. Ze hadden allemaal hun eigen taak.  Bijvoorbeeld de zon laten schijnen, oorlog voeren, kinderen laten krijgen of plezier maken. Er was wel verschil met de Griekse goden. Die bleven altijd hetzelfde doen, maar de Egyptische goden schakelden weleens over naar heel ander werk. Een “carrière-switch” heet dat.

Twee Egyptische goden die een beetje hetzelfde deden konden ook samensmelten tot één. Kwamen er dan minder goden? Nee, soms kwamen er van buiten ook weer nieuwe bij.

Wij geloven in één God. Eén God of meer goden, maakt dat wat uit? Daar heb ik een (minder ludiek) artikeltje over gemaakt.

In de Bijbel lezen we dat die Ene God zijn dienaar Mozes naar Egypte stuurde om zijn volk te bevrijden uit slavernij.

De Egyptenaren hadden al veel goden, maar God gaf ze er nog eentje bij! Mozes! (Exodus 7:1). Mozes ging met zijn broer Aäron aan de grote baas en slavenhouder, de farao, vragen om zijn volk vrij te laten.

Helaas wilde de farao van Egypte het volk niet laten gaan. Zelfs niet voor een paar dagen. Er waren een hele serie rampen nodig om hem op andere gedachten te brengen. Met die rampen gingen ook de Egyptische goden één voor één af. (Ik bedoel dat ze afgingen als een gieter, niet als een wekker).

Hoe? Dat zie je door op de goden te klikken.

(De redactie aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor het toewijzen van de verkeerde rampen aan bepaalde goden)

Hapi van de Nijl
Heqet van het gewas
Seth van het stof
Serket tegen insectenbeten
Apis en Chnoem van de beesten
Sechmet voor de gezondheid
Nut voor de neerslag
Isis voor de vruchtbaarheid
Ra van de zon
Horus van de opvolging
De afloop